Gecorrigeerd (2011)

Vera Hoorens – Een ketterse arts voor de heksen
(Bert Bakker)

De Nederlandse arts Jan Wier is een van de uitzonderlijkste figuren van de zestiende eeuw. Als tegenstander van de heksenvervolging en pleitbezorger van de rechten van gevangenen geldt hij als voorloper van de psychiatrie en als verdediger avant la lettre van de mensenrechten. Daarnaast publiceerde hij op grond van zijn ervaring in de hoogste kringen over zeldzame ziektes, bezeten vrouwenkloosters, seksueel misbruik, Faust en de rattenvanger van Hamelen. Over zijn persoonlijke leven was tot nu toe echter weinig bekend.

In Een ketterse arts voor de heksen schetst Vera Hoorens het kleurrijke leven van deze zestiende-eeuwse geleerde tegen de achtergrond van godsdiensttwisten, oorlogen, nieuwe ziektes, wetenschappelijke conflicten en heksenprocessen. Voor deze uitzonderlijk goed gedocumenteerde en meeslepende biografie bestudeerde Hoorens talloze brieven en zeldzame boeken, ontdekte ze een onbekend werk van Wier, reisde ze in zijn spoor en vond ze uiteindelijk zijn graf in een Duitse kerk.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

John Julius Norwich – De pausen
(Bert Bakker)

De geschiedenis van het pausdom – de oudste monarchie ter wereld – wemelt van intrige, moord, verraad en mysterie. De Britse historicus John Julius Norwich vertelt het verhaal van de pausen van Petrus tot nu met verbluffende helderheid. Hij deinst niet terug voor smakelijke details maar houdt de grote lijn scherp in het oog. Daarbij weet hij met speels gemak sprekende documenten te vinden uit de tijd zelf, zoals brieven en dagboeken met vaak onthutsende inhoud.

Sommige pausen waren helden en heiligen, andere juist genotzuchtige levensgenieters, gewetenloze schurken of meedogenloze opportunisten. Het knappe is dat Norwich nooit schoonwast of demoniseert: van elke paus weegt hij licht- en schaduwzijde eerlijk en open tegen elkaar af. Een geldwolf kan best een prima bestuurder zijn, en een heilige een nul in diplomatie.

Veel aandacht heeft Norwich ook voor de verdiensten van de pausen op het gebied van kunst en cultuur in Rome. Tal van prikkelende vragen passeren de revue. Waarom was er ooit een hele vleugel van het Vaticaan ingericht voor een moslimprins, die bij de bevolking van Rome veel populairder was dan de paus zelf? Ligt Petrus wel echt onder de St. Pieter begraven? Was er echt een weergaloos aantrekkelijke Romeinse schoonheid, die achtereenvolgens zowel haar minnaar als haar zoon op de Heilige Stoel wist te installeren? Was er ooit een bordeel gevestigd in het paleis van Lateranen? Was Pius XII werkelijk een antisemiet en racist? En hoe stond de Romeinse bevolking tegenover de pauselijke heerschappij?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Umberto Eco – De begraafplaats van Praag
(Prometheus)

Op grootse wijze neemt Umberto Eco in zijn nieuwe, grote roman De begraafplaats van Praag de misschien wel meest megalomane eeuw aller tijden onder handen: de negentiende eeuw. Plaatsen van handeling: Turijn, Palermo en Parijs. De geschriftvervalser Simone Simonini is een nauwkeurig observator van zijn eigen tijd. En hij ziet veel: een hysterische sataniste, een abt die twee keer sterft, lijken in een Parijs riool, jezuieten die samenspannen tegen vrijmetselaars, vrijmetselaars en Mazzinianen die priesters wurgen met hun eigen darmen, de krombenige, aan artrose lijdende Italiaanse held Garibaldi, de bloedbaden tijdens de Parijse Commune van 1871 waar zelfs pasgeboren ratjes worden gegeten, onwelriekende kotten waar tussen de absintdampen bomexplosies en volksopstanden worden voorbereid, nepbaarden, zogenaamde notarissen, valse testamenten, diabolische broederschappen en zwarte missen. Simonini ziet veel, maar hij maakt nog veel meer mee, en bijna als vanzelf wordt hij steeds dieper betrokken in het complot dat zal leiden tot de lasterlijke Protocollen van de Wijzen van Zion, die de gehele twintigste eeuw het antisemitisme zullen aanwakkeren. Maar de vraag is of Simonini er alleen maar zijdelings bij betrokken is. Is zijn invloed niet veel groter? De Protocollen zijn een vervalsing, maar van wie precies? De begraafplaats van Praag is een aangrijpende en belangrijke roman, die een verontrustend licht werpt op het historische en politieke Europa van de negentiende eeuw, met zijn complotten, aanslagen en samenzweringen.

Mijn recensie van De begraafplaats van Praag:
https://www.literairnederland.nl/recensie-de-begraafplaats-van-praag-umberto-eco/

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Kathy Herman – De juiste beslissing
(Jongbloed) [boekomslag]

Student Evan Langley heeft zijn oog laten vallen op Vanessa Jessup, de dochter van politiecommissaris Brill. Hij verblijft in de zomervakantie in het plaatsje Sophie Trace om Vanessa en haar zoontje Carter beter te leren kennen. Zowel Vanessa als haar ouders kunnen het erg goed met de vriendelijke jongen vinden.

Maar Ethan krijgt geen kans op een rustige kennismaking. Tijdens zijn verblijf wordt de omgeving geteisterd door een serie schietincidenten. Ethan is er helemaal kapot van als één van de dodelijke slachtoffers zijn neef blijkt te zijn. Politiecommissaris Brill en haar team zetten een grootschalig onderzoek op, maar de daders blijven spoorloos. 

Dan komt Ethan achter schokkende informatie, die een doorbraak in de zaak zou betekenen. Maar als deze waarheid wordt onthuld, komen de levens van Vanessa en haar zoontje in groot gevaar. Verzwijgen lijkt echter net zo gevaarlijk. Zal Ethan de juiste beslissing nemen?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Graham Moore – De Sherlock Holmes-club
(De Fontein | Tirion)

Harold White is geobsedeerd door Sherlock Holmes en een groot kenner van spannende literatuur. Maar hoewel hij goed ingevoerd is in talloze van bloed doordrenkte verhalen, heeft Harold nog nooit van zijn leven een lijk gezien. Totdat hij geconfronteerd wordt met de vermoorde Alex Cale, ’s werelds beroemdste Conan Doyle-expert, die op het punt stond zijn ontdekking van de vermiste dagboeken van Doyle bekend te maken…

Harold zal al zijn uit boeken opgedane kennis moeten aanwenden om deze moordzaak op te lossen.

In De Sherlock Holmes Club wordt tevens de inhoud van Doyles dagboek uit de doeken gedaan, waarin ook de befaamde schrijver zelf een moordmysterie op zijn bord krijgt.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Willa Cather – Een verloren vrouw
(Cossee)

Marian is jong, aantrekkelijk en het stralende middelpunt van huize Forrester, waar een opgewektheid lijkt te heersen die vooral gebaseerd is op haar persoon, haar schoonheid en haar ongebonden aard. Met haar vijfentwintig jaar oudereman brengt ze de zomers door in Sweet Water, Nebraska, midden in de oneindige Great Plains. Niel, de dromerige buurjongen, heeft al snel zijn hart verloren aan Marian. Zij vertegenwoordigt voor hem het ideaalbeeld van de pioniersvrouw.

Na enkele jaren afwezigheid keert Niel terug naar Sweet Water en dan is Marians leven fundamenteel veranderd. Na twee hartaanvallen moet haar man volledig door haar verzorgd worden. Ze heeft een minnaar en ze drinkt. En hoewel ze nooit klaagt, heeft Niel de indruk dat de wereld waarin ze leeft niet langer bij haar past.

Een verloren vrouw is een klassieker en overtuigt nog altijd moeiteloos met de betoverende (natuur)beschrijvingen waarmee Willa Cather zielenroerselen blootlegt en een wereld tot leven laat komen. Tijdlozer kan literatuur niet zijn.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Heike B. Görtemaker – Eva Braun. leven met Hitler
(Cossee)

Adolf Hitler was, volgens het beeld in de nationaalsocialistische propaganda,de eenzame Führer getrouwd met Duitsland. In werkelijkheid had hij echter in het geheim een twintig jaar jongere minnares, Eva Braun. Wie was die jonge vrouw met wie Hitler nog kort voor zijn ondergang trouwde?

Gewoonlijk wordt ze beschreven als een politiek naïeve vrouw die in München en in Hitlers privéchalet, de Berghof, slechts een onbeduidende bijrol speelde. Maar in hoeverre klopt dat beeld? Wat betekende het om samen te leven met een van de grootste misdadigers uit de wereldgeschiedenis? Welke rol speelde Hitlers minnares in zijn omgeving? Hoeveel invloed had ze? En wat wisten zij en de andere vrouwen van de misdrijven van hun hooggeplaatste mannen?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jan Costin Wagner – Het laatste zwijgen
(Cossee)

Een meisje verdwijnt – precies op de plek waar 33 jaar geleden een ander meisje werd misbruikt en vermoord. De misdaad wekt niet alleen beroering bij de politie en het grote publiek, maar ook bij een van de daders van toen. Niemand weet beter dan weduwnaar en inspecteur Kimmo Joentaa hoe het is om een dierbaar mens te verliezen. Daarom kijkt hij wel uit de ouders van het verdwenen meisje tegen te spreken en hun de hoop te ontnemen dat hun dochter nog in leven is. Ook terwijl hij wel beter weet, want er moet wel een verband zijn met de moord van 33 jaar geleden. Dat denkt niet alleen Kimmo, maar ook zijn gepensioneerde collega Ketola. In de hoop toch nog een antwoord te vinden pakt deze de onopgeloste zaak van destijds weer op – en rijdt daarmee Kimmo Joenta geweldig in de wielen. Ook de beide daders van toen gaan elkaar in de gaten houden en verdenken. Een van hen zal ten slotte niet langer zwijgen.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Calvin Malone – Boeddha achter tralies
(Ten Have) [boekomslag]

Calvin Malone zit een gevangenisstraf van twintig jaar uit wegens ernstige geweldpleging. Hij komt in aanraking met het boeddhisme en wordt geraakt door de menslievende principes, compassie en geweldloosheid ervan. Dankzij het boeddhisme kan hij het bestaan in de wrede en hopeloos makende gevangenis in Washington volhouden.

Dit boek vertelt het verhaal van Malones transformatie en geeft tegelijkertijd een bijzonder inkijkje in een Amerikaanse gevangenis.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Herman Paul – Het moeras van de geschiedenis
(Bert Bakker)

Vertelt het verleden ons wie we zijn? Wijst de geschiedenis ons een weg naar de toekomst? Is historisch besef wel nuttig in een samenleving die ingrijpend verandert? De kruitdampen van de Eerste Wereldoorlog waren nog niet opgetrokken, of deze sceptische vragen doken in heel Europa op. Was de negentiende eeuw een tijdperk van historisch denken geweest _ ‘in het verleden ligt het heden, in het nu wat worden zal’ _ de twintigste eeuw wist hiermee weinig raad meer. Politici, journalisten, predikanten en filosofen: elk op hun eigen manier zochten ze naar de mogelijkheden, beperkingen en valkuilen van historisch denken. Opvallend genoeg cirkelde dit debat vaak rond één enkel woord: historisme. Zoals ‘postmodernisme’ in de jaren negentig op ieders lippen lag, zo was ‘historisme’ in de jaren twintig en nog lang daarna een kernwoord voor velen die over geschiedenis nadachten.

Het moeras van de geschiedenis vertelt hoe dit debat in Nederland gevoerd werd. Het presenteert een bonte stoet van musici, architecten, literatuurwetenschappers, historici en theologen, die rond het woord ‘historisme’ elk hun eigen kijk op geschiedenis ontwikkelden.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Simon Schama – Waar is de tolerantie gebleven? [Huizinga-lezing]
(Bert Bakker)

De status van tolerantie in de moderne politiek; de opkomst van theocratische dwang; de terugkeer naar op heilige schriften gebaseerde rechtssystemen: wij dachten dat dit verhaal allang achter ons lag, maar het is er ineens weer. Het verbrijzelt onze zelfvoldaanheid van na de Verlichting en het belaagt ons. Wat zou onze grootste historicus Johan Huizinga hiervan hebben gevonden? In de veertigste Huizinga-lezing gaat de Britse historicus Simon Schama in op het verhaal van onze tijd en het werk van Huizinga. Onder meer aan de hand van de theorieën van John Milton en John Locke onderzoekt hij waar de grenzen van tolerantie liggen in de hedendaagse samenleving. Geldt absolute vrijheid ook voor wie die vrijheid bedreigt?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tila Pronk – Hartstocht
(Bert Bakker)

Mensen die gelukkig zijn in de liefde zijn tevredener met hun leven, hebben minder kans om ziek te worden en leven zelfs langer. Maar het vinden, veroveren en behouden van een partner is een hele kunst. In Hartstocht bekijkt Tila Pronk de zoektocht naar de liefde door een wetenschappelijke loep.

Psychologen hebben de afgelopen jaren belangrijk onderzoek gedaan dat ons in staat stelt fundamentele vragen over de liefde te beantwoorden. Waarom vinden we bepaalde mensen aantrekkelijk? Waardoor slaat de vonk over? Is de staat van verliefdheid terug te zien in activiteit in de hersenen? Waarom hebben partners die net samen zijn zo’n rooskleurig beeld over elkaar en hun toekomst samen? Hoe groeit een prille liefde uit tot een langdurige en sterke relatie? Hoe ga je om met irritaties, jaloezie en leugens? En hoe kan het dat zo veel relaties – ondanks goede intenties van beide partners – toch mislukken?
Hartstocht geeft een keur aan wetenschappelijke feiten en verrassende inzichten over de liefde, die de kijk op je eigen liefdesleven en dat van anderen totaal zal veranderen.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Thierry Baudet & Michiel Visser – Revolutionair verval
(Bert Bakker)

Na het succes van Conservatieve vooruitgang. De grootste denkers van de twintigste eeuw bieden Thierry Baudet en Michiel Visser in hun nieuwe boek zicht op de achttiende en negentiende eeuw: de tijd van de grondleggers van het conservatisme. In Revolutionair verval komen denkers als Edmund Burke, Alexis de Tocqueville, Hegel en Joseph de Maistre uitgebreid aan bod, en wordt ook aandacht besteed aan Nederlandse conservatieven als Groen van Prinsteren en Abraham Kuyper. De artikelen in deze bundel zijn van vooraanstaande geestverwanten als Paul Cliteur, Roger Scruton, Rob Hartmans en Theodore Dalrymple.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ds. J. Belder – Vissers van mensen
(Groen) [boekomslag]

Onze medemens vertellen van God, zodanig dat hij heil gaat zien in Jezus. Wat een geweldige opdracht, ook voor vandaag!

De zendingsopdracht, die Jezus kort voor Zijn hemelvaart aan de discipelen gaf, lijkt soms een onmogelijke opgave. In eigen kracht is het dat ook. Of je nu dicht bij huis of in den vreemde over Hem wilt vertellen. Of je nu het gesprek aanknoopt met je buurman of naast een broodmager kind zit in een ontwikkelingsland. Gelukkig geeft God niet alleen een bevel tot zending, Hij belooft ook Zijn Heilige Geest. In Zijn kracht gebeuren er wonderen, juist vanuit de persoonlijke ontmoeting met Christus.

Dit dagboek met thematische meditaties belicht het zendingswerk van vele kanten. Het wil bemoedigen om door te gaan met het missionaire werk. Ver weg en in eigen land, in woorden en daden.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hannah Alexander – Laatste toevlucht
(Barnabas) [boekomslag]

Wanneer de twaalfjarige Carissa Cooper voor een werkstuk in haar familiegeschiedenis duikt, stuit ze op lang verborgen familiegeheimen. Plotseling verdwijnt Carissa spoorloos – onderzoek wijst erop dat ze waarschijnlijk ontvoert is door een bekende. Noëlle Cooper haast zich terug naar haar geboortestadje Hideaway om te helpen bij de zoektocht naar haar verdwenen nichtje. Ook zij raakt verstrikt in het net van familiegeheimen die generaties lang verborgen zijn geweest. Noëlles oude jeugdvriend Nathan Trask wil haar beschermen tegen gevaar. Hij helpt haar bij de zoektocht en hoopt dat hun vriendschap zo misschien wel uitgroeit tot meer dan dat. Maar durft Noëlle hem te vertrouwen? Ook wanneer de geheimen Noëlle zelf aangaan? Kunnen ze de dader ontmaskeren?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Youp van ’t Hek – Het platte land
(Thomas Rap)

Het platte land is dit de tiende bundeling van Youp van ’t Hek’s zaterdagse columns over grote en kleine gebeurtenissen die de Nederlanders de afgelopen maanden hebben beziggehouden.Het was de tijd waarin de kranten onder andere beheerst werden door de ziekte van Singh Varma, de dood van Sylvia Millecam, de verschrikkingen van 11 september, het huwelijk van onze kroonprins, de stormachtige aanloop tot de verkiezingen en de opkomst van de LPF. Maar ook zijn ‘kleine’ zorgen deelt Youp met ons: het overdadige gebruik van parfum en de krijtstreepjesmantelpakvrouwen. En in de column ‘woordenwisseling’ legt Youp nog een uit hoe je woorden kunt bestrijden met woorden. Youp is in elke column op zoek naar nieuwe, originele invalshoeken om ons te treiteren, te laten lachen en vooral moed te geven.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Youp van ’t Hek – Niks spel, knikkers!
(Thomas Rap)

Wekelijks schrijft de cabaretier Youp van ’t Hek een column op de sportpagina van NRC Handelsblad. Hij houdt erg van sport, maar heeft een eigen kijk op alle verschijnselen die niet op de bijsluiter staan vermeld: de Bobo’s, de sponsors, de f-side en de F-side, de anabolen, de sterioïden en alle andere ongezonde zaken. De onderkant van de sport, maar wel met een brede lach.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Julia Blackburn – Smalle paden
(De Bezige Bij)

In 1994 wandelt een man over de Alta Via, een hoge weg die Frankrijk met Italië verbindt. Onderweg stopt hij in een afgelegen dorpje, een plek die hij vervolgens niet meer uit zijn hoofd kan krijgen. Enige tijd later schrijft hij in een brief: Ik heb zojuist een bouwval gekocht in de bergen van Ligurië. Jou zou het hier wel bevallen. De geadresseerde is Julia Blackburn, die met deze man, de Nederlandse kunstenaar Herman, trouwt. In 1999 verhuist ze naar het dorpje. Ze ontmoet haar buren, de winkeleigenares Nanda, de schapenherder Giovanin en Nella, die het postkantoor runt. Langzamerhand vormt ze zich een beeld van het dorpje, waar de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog nog altijd pijnlijk aanwezig zijn.

In Smalle paden schetst Julia Blackburn een prachtig beeld van een eeuwenoud dorp en zijn bewoners. Het is een sprankelend geschreven verslag van een schrijfster die het avontuur van een nieuw leven aangaat.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Gerbrand Bakker – Winterboek 
(Cossee) [redactionele begeleiding, tekstredactie, tekstcorrectie, pentekeningen]

Het Winterboek, samengesteld door Gerbrand Bakker en Eva Cossée, is een vrolijke, moderne variant van een aloude klassieker met mooie, literaire verhalen over de winter, over sneeuw en ijs en over een kerstviering in zomers warm Zuid-Afrika. Daarnaast staan er voor iedere thuiskok bruikbare en lekkere recepten in voor echte winterkost als stamppot en erwtensoep, en ook voor speculaas, oliebollen en glühwein. Voor de overwinteraars in zonnige oorden staat er een ijsrecept in. Ook zijn veel handige tips opgenomen, bijvoorbeeld over de (moes)tuin in de winter, moet de vorst echt eerst over de boerenkool heen, omdat hij anders niet smaakt en moeten de oleanders inderdaad naar binnen als het vriest. En tips voor de schaatser: hoe train je je spieren en voer je je conditie op voor een echte grote toertocht en wat doe je aan om warmte blijven i.p.v. het pak kranten onder de trui van Reinier Paping. En hoe zit hetmet de dieren in de winter? Moet je de vogels bijvoeren en wat geef je ze? Hoe maak je zelf een vetbol voor de vogels en hoe figuurzaag je een voederhuisje? Voor de lange winteravonden maakte Gerbrand Bakker een uitgebreide etymologische quiz,waar hij bij zijn optredens in het land veel succes mee heeft. Het merendeel van de teksten in dit boek is van de hand van Gerbrand Bakker zelf, voor sommige bijdragen zijn andere auteurs uitgenodigd.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hans Fallada – Alleen in Berlijn
(Cossee)

Van Hans Fallada’s meesterwerk Alleen in Berlijn is in de kelder van de oorspronkelijke uitgever een versie gevonden die op het gebied van vloeken en seks minder kuis is. Bovendien bleken in hoofdstuk zeventien enkele paginas over Anna Quangels nazi-verleden te zijn gesneuveld in de editie die inmiddels wereldwijd is vertaald. De toenmalige uitgeverij Aufbau had in 1947 ten doel de democratische opvoeding van het Duitse volk onder Russisch toezicht te ondersteunen. Blijkbaar moest de roman destijds meer humanistisch opbouwend zijn. Een overtuigd nazi als hoofdpersoon, dat was te veel van het goede. 

Wij weten niet of Hans Fallada deze redactie van zijn roman zou hebben goedgekeurd. Hij overleed kort na de inlevering van het manuscript. Het is wel voorstelbaar dat hij met de gepubliceerde versie ingestemd zou hebben, omdat hij de cultuurpolitieke doelstelling van Aufbau onderschreef.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .