Gecorrigeerd (2019)

Maarten van der Graaff – Nederland in stukken
(Pluim)

In 2015 sloot de linkse Utrechtse boekhandel De Rooie Rat zijn deuren. Op de valreep kocht Maarten van der Graaff er oude pamfletten, studies en tijdschriften, uit interesse in de politieke taal uit de jaren zeventig, tachtig en negentig. Van der Graaff ging op zoek naar de verhalen die we vertellen om een ingewikkelde vraag te beantwoorden: wat is Nederland? Flarden van liedjes, historische teksten, interviews, gedichten en beleidsdocumenten komen samen in deze bundel, om in een gelaagd document de vele mogelijke antwoorden op die vraag bloot te leggen. Tegelijkertijd stuitte hij op de verbrokkelde geschiedenis van de eigen seksualiteit, die in de gedichten sloop. Zo ontstond een bundel vol onderbroken verhalen, waarin de naden tussen de stukken zichtbaar blijven. 

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Koen Vergeer – Zandvoort. Een kleine geschiedenis van de grote prijs van Nederland
(Atlas Contact)

In Zandvoort. Een kleine geschiedenis van de Grote Prijs van Nederland vertelt Koen Vergeer het verhaal van het Zandvoortse circuit, en hoe de Formule 1 en het hele circus eromheen veranderden. Met Max Verstappen op jacht naar de wereldtitel keerde de Formule 1 terug naar een plek met een roemrucht autosportverleden. Vergeer vertelt over coureurs in de straten van een gezellige badplaats, over Tarzanbocht en Scheivlak, vuurzeeën, over epische duels en onvergetelijke triomfen. Helden als Fangio, Stewart, Lauda en Senna – allemaal scheurden ze door de duinen. ‘Zandvoort’ laat je voelen waarom het pas echt zindert als de ultieme raceklasse door de duinen raast.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Paolo Cognetti – Zonder de top te bereiken
(De Bezige Bij)

Waar zijn we naar op zoek wanneer we op reis gaan? Deze vraag staat centraal in Zonder de top te bereiken, dat is geschreven in de traditie van de grote reisliteratuur en vertelt over Dolpa, een afgelegen gebied in de Himalaya. Het is een boek over hoe een man tot inzichten komt op vijfduizend meter hoogte door één voet voor de andere te zetten. Hij reist door een land dat onaangetast is door de moderne tijd, vergezeld door een ezel en Peter Matthiessens reisklassieker De sneeuwluipaard. Maar Zonder de top te bereiken is meer dan een reisverslag: het is een eerlijke vertelling over iemand die probeert zijn grenzen te vinden, die vele oude zekerheden ziet vervagen en die de pracht ontdekt in kleine zaken, zoals een onverwachte ontmoeting met een Tibetaanse hond. De hoofdpersoon zoekt balans in zijn leven en vindt die in de schoonheid van de natuur.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Daniel Immerwahr – Amerika buiten de Verenigde Staten
(De Bezige Bij)

In Amerika buiten de Verenigde Staten vertelt Daniel Immerwahr het fascinerende verhaal van de VS buiten de VS, zoals de Guano-eilanden en de Filipijnen. Hij vertelt over gebieden die geen vertegenwoordiging hadden in het Amerikaanse Congres, maar er wel door werden bestuurd. In het geval van Puerto Rico tot de dag van vandaag. Hoewel dit niet strookt met het beeld dat Amerika van zichzelf heeft als voormalige kolonie, is het tot ver in de twintigste eeuw de situatie dat de Stars and Stripes wapperen op eilanden en militaire bases over de hele wereld. Na de Tweede Wereldoorlog nam de VS afstand van het kolonialisme. De tegenwoordige wereldwijde invloed van Amerika doet echter in wezen niet onder voor imperiale macht en zelfs vandaag heeft het nog gebieden over de hele wereld. ‘Amerika buiten de Verenigde Staten’ is een boek dat je visie op dat land compleet verandert.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Marco Malvaldi – Universalis
(Cargo)

1493: Onder het bewind van Ludovico de Moor beleeft het machtige Milaan een renaissance. Leonardo da Vinci is de beroemdste inwoner van de stad en zijn bekendheid reikt tot ver over de Alpen. Koning Karel VIII van Frankrijk stuurt twee ambassadeurs naar Milaan om Leonardo een geheime opdracht te overhandigen. Ondanks zijn loyaliteit aan de stad is Leonardo geïntrigeerd, en al snel staan de eerste schetsen voor een uniek project op papier. Dan wordt op de binnenplaats van Castello Sforzesco het lichaam van een man aangetroffen. Hoewel er geen sporen van geweld te zien zijn is de man duidelijk vermoord. Leonardo krijgt de opdracht om het raadsel op te lossen, maar kan niet vermoeden welke levensgevaarlijke wending zijn zoektocht zal nemen. 

Marco Malvaldi weeft op grandioze wijze taal, wetenschap, geschiedenis en misdaad samen tot een ingenieuze en onvoorspelbare thriller. Universalis is een adembenemende reis door de tijd en geeft een uniek beeld van een man die worstelt met de fragiliteit en grootsheid van de mens.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jesse Ball – Het duikersspel
(Querido)

Het streven naar gelijkheid en rechtvaardigheid heeft de mensheid bijna te gronde gericht. Nu is de wereld verdeeld in twee groepen, de patsers en de kwadra’s. De patsers mogen de kwadra’s doden, en dat doen ze ook – ze zetten simpelweg hun gasmasker op en laten het gas zijn vernietigende werk doen.
Het duikersspel beschrijft een maatschappij die ongemakkelijk veel op de onze lijkt, maar waarin gelijkheid en rechtvaardigheid als achterhaalde concepten worden beschouwd. Welke gevolgen heeft een gebrek aan beschaving voor de samenleving, wat betekent het als angst alomtegenwoordig is? Moeten we definitief afscheid nemen van het idee dat compassie een menselijke eigenschap is?

Met zijn kenmerkende empathie en vindingrijkheid bevestigt Jesse Ball in deze nieuwe roman zijn faam als een van de meest fascinerende talenten van de hedendaagse literatuur.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Daniel Mendelsohn Pijn en genot
(De Bezige Bij)

Of hij nu schrijft over de Ilias en de Odyssee of een vergelijking maakt tussen het werk van Karl Ove Knausgård en de televisieserie Suits, Daniel Mendelsohns essays over literatuur, film en televisie zijn steeds verrassend. Veel van de essays in Pijn en genot laten zien hoe de Grieken en Romeinen anno nu nog steeds gelden als voorbeeld. Homerus, Horatius, Sappho en Vergilius passeren de revue. Maar ook hedendaagse auteurs als Hanya Yanagihara komen aan bod. Mendelsohn schrijft over de vrouwen in Game of Thrones, over waarom we de Titanic maar niet kunnen loslaten en hij analyseert recente films over kunstmatige intelligentie – een onderwerp, zo herinnert hij ons eraan, dat Homerus’ interesse in de achtste eeuw voor Christus al had gewekt. Uit deze essaybundel, speciaal samengesteld voor zijn Nederlandse lezers, blijken Mendelsohns eruditie, zijn bereik als denker en de diepte van zijn analyses. De essays van Daniel Mendelsohn zijn verplicht leesmateriaal voor iedereen die geïnteresseerd is in het ontleden van onze cultuur.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Stephane Symons – De kunst van het vergeten
(Vantilt)

De afgelopen vijftig jaar speelde het geheugen een cruciale rol in veel academische en maatschappelijke debatten. De kunst van het vergeten. Naar een filosofie van de vergankelijkheid wijst op de grenzen van deze memory boom. Stéphane Symons laat zien dat het geheugen niet langer in staat is om adequaat te antwoorden op de uitdagingen van de hedendaagse samenleving. Het werk van enkele van de meest toonaangevende denkers uit de twintigste eeuw staat hierbij centraal. In het spoor van Friedrich Nietzsche begrepen deze denkers de tijdelijkheid en het vergeten als een uitgesproken positief gegeven.

De hoofdrolspeler van dit boek is de Duitse filosoof Walter Benjamin (1892-1940), voor wie de erkenning van een ‘eeuwig vergaan’ gepaard gaat met een ongezien creatief potentieel. In De kunst van het vergeten worden fundamentele inzichten omtrent het geheugen en het vergeten filosofisch geanalyseerd en met elkaar in dialoog gebracht. Walter Benjamin en Gilles Deleuze gaan er in gesprek met Henri Bergson, Sigmund Freud, Martin Heidegger en Hannah Arendt, en ook filosofen als Theodor Adorno en Gershom Scholem en auteurs als Vergilius, Marcel Proust en Primo Levi komen aan bod.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Frank Westerman – De wereld volgens Darp
(Vantilt)

December 1989. Als ooggetuige van de geschiedenis maakt Frank Westerman in Roemenië de val van de Ceauşescu’s mee. Na een hardhandig verhoor wordt hij het land uit gezet. Nu, terug in Boekarest, leest hij in zijn Securitate-dossier hoe hij voorafgaand aan zijn arrestatie dagenlang werd geschaduwd onder de codenaam OPREA.

Met spanning en oog voor de menselijke maat maakt De wereld volgens Darp niet alleen de ondergang van de kameraden invoelbaar, maar ook het nieuwe geweld sinds de neergang van het IJzeren Gordijn. In Bolivia bezoekt Frank Westerman het CIA-graf van Che Guevara, in Cuba ontbijt hij met een voortvluchtige RAF-terroriste en in Rusland ontmoet hij de eerste ruimtewandelaar, kosmonaut Leonov.

Zijn reis begint en eindigt dicht bij huis: in het Drentse dorp Darp, waar hij als scholier meeliep in de jaarlijkse mars tegen de kernwapenopslag in het bos. Nu, als schrijver-chroniqueur, toont hij Darp als een spiegel waarin het einde en de mogelijke terugkeer van de Koude Oorlog weerkaatsen.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Roelof Smit – Kerst in Essen
(Podium)

Wat te doen als je kersverse geliefde plotseling overlijdt? En als je pas na zijn dood tot de conclusie komt dat er toch geen toekomst had gezeten in de relatie? Mark kan er niet mee omgaan en zoekt zijn toevlucht in drank en gaysauna’s. Zijn familie en vrienden zien met lede ogen aan hoe hij ten onder gaat aan zijn obsessies.
Tot Omar in zijn leven komt, een jonge Syrische vluchteling. Met volle overgave ontfermt Mark zich over de introverte danser. Hij gaat helemaal op in zijn nieuwe liefde, maar het verleden blijft hem achtervolgen. In een wanhopige poging om Omar aan zich te binden verliest hij alle controle. Beschermingsdrang, jaloezie en onbegrepen rouw vormen een giftige cocktail in het trefzekere debuut van Roelof Smit.
 
Kerst in Essen is dankzij Smits beheerste stijl, subtiele gevoel voor humor en het originele decor een roman die grote indruk maakt.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Maarten Meester – De Meester-methode
(Prometheus)

Waarschijnlijk ben je een bovengemiddeld betrokken burger anders zou je geen essays lezen. Complimenten!

Tegelijkertijd is de kans groot dat je autorijdt, vliegt, vlees eet, te veel consumeert of op andere manieren het milieu de vernieling in helpt. Geen enkel punt!

In de tijd dat je dit essay leest, kun je ouderwets blijven vervuilen. Niets geen rij-, vlieg-, vlees- of koopschaamte. Geniet ervan!
Maar als je dit boek uit hebt, zul je met verbazing naar je vroegere zelf kijken. Je bent namelijk op weg om, zoals Aristoteles zou zeggen, de deugd die je al in je had te actualiseren.
Nu begint het groene goede leven pas echt!

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Steffie van den Oord – De gebroeders B.
(Querido)

Als de respectabele jonge weduwe Marianne in 1798 trouwt met een van de gebroeders B., weet ze nauwelijks iets van de beruchte tweeling. Frans en Jan Bosbeeck kunnen niet met en niet zonder elkaar, en worden gezocht voor diefstal en overvallen – tot ver over de grens. Ze worden rijk, maar zijn ook naarstig op jacht naar maatschappelijk aanzien.

Wie zijn de Antwerpse gebroeders B.? Marianne ondervindt het aan den lijve in Den Bosch. En dan is er nog Rebecca, de dochter van het oude bendehoofd, die niet rust voordat ze heeft gekregen waar ze recht op heeft.

Steffie van den Oord werkte zich door meters archiefmateriaal heen en kwam op het spoor van dit waargebeurde, spannende en meeslepende verhaal over twee van de meest gezochte mannen van Europa, die de Grote Nederlandse Bende aanvoerden.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Drago Jančar – En ook de liefde
(Querido)

In Maribor, de Sloveense stad die in 1941 in Duitse handen is gevallen, herkent Sonja op straat een oude bekende: Ludek, die nu Ludwig heet en SS-officier is geworden. Op haar verzoek neemt hij de zaak van een verraden partizaan over: Sonja’s geliefde Valentin. In ruil voor een seksuele dienst van Sonja laat Ludwig hem vrij. Maar Valentins onverwachte vrijheid wordt besmet door het feit dat Sonja alsnog wordt weggevoerd naar concentratiekamp Ravensbrück. Zullen zij elkaar nog terugzien? Kan liefde de oorlog overwinnen? Of zal ook daarna nog lang niet alles voorbij zijn?

In zijn nieuwe, grootse roman zet de veelbekroonde meesterverteller Drago Jančar geweld en machtswellust, die een mens tot waanzin drijven, tegenover de liefde. En tegenover de wil om voor die liefde op te komen, tegen elk verval van menselijke waardigheid in.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Mieke Bal – Het geel van Marcel Proust
(Vantilt)

Beelden activeren ons denken en resulteren zo in denkbeelden. Op het kruispunt van heden en verleden speurt Mieke Bal in Het geel van Marcel Proust naar de relevantie van kunst voor actuele vragen en problemen. In deze zoektocht ontmoeten we zowel literaire als beeldende kunstwerken, zowel oude meesters als kunstenaars van nu.

Via Proust en Flaubert, Munch en Bourgeois, de Bijbel en de Koran, wordt de lezer uitgenodigd opnieuw na te denken over geschiedenis en anachronisme, biografie en personage, ritme en ruimte, liefde en overheersing. Ook de inbreng van de media waarin de werken zijn gevat speelt mee: het fotografische, het cinematische en het tobben met dikke verf – het is allemaal deel van wat ons aan het denken zet.

Het geel van Marcel Proust is een pleidooi voor de erkenning van het belang van de denkbeelden die we vormen wanneer we naar beelden kijken. Steeds weer blijkt een detail, een eigenaardigheid of een schijnbare onvolkomenheid een ingang te bieden tot ‘het zien van zin’. Dat is beelddenken.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Anneloes Timmerije – De mannen van Maria
(Querido)

‘We gingen om te baren, verscheept op bestelling van de heren ginds, zeven meisjes die vaak nog niet eens waren gekust.’

Maria van Aelst wordt als jong meisje door haar ouders naar de Oost gestuurd. Batavia, in 1625 een hete, stinkende puinhoop, heeft meisjes nodig. Nette Hollandse meisjes om Hollandse kinderen te baren. Ze wordt uitgehuwelijkt, maar anderhalf jaar later is ze al weduwe. In Batavia valt ze op door wie ze is en wat ze doet. Ook bij Antonio van Diemen, de latere gouverneur-generaal van Oost-Indië. Maria, pas tweeëntwintig jaar, heeft dan net haar tweede man begraven. En ze is rijk. Want in plaats van te zuchten onder de natte hitte, gaat ze handelen. Ze doet het, dwars tegen alle verboden in, om het wachten op een kind te verzachten. En omdat ze het wil.

In De mannen van Maria vertelt Anneloes Timmerije het verhaal van een vrouw die in een bikkelhard tijdperk zag wat haar mogelijkheden waren, haar eigen weg koos en deed wat geen enkele vrouw voor haar had gedaan.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

P.F. Thomése – Vaderliefde
(Prometheus)

De ouders van P.F. Thomése zijn gestorven, de restanten van hun levens staan in een paar dozen op zolder. De schrijver beseft dat zijn vader en moeder een soort vreemden zijn geweest die de hele tijd een toneelstukje voor hem opvoerden.
Ooit vertelde zijn vader hem in het schemerdonker voor het slapen gaan eindeloze verhalen. Maar hij repte met geen woord over zijn bloedstollende ervaringen in de Tweede Wereldoorlog. Zijn moeder vertelde zelfs helemaal nooit iets, al verzweeg zij misschien wel de prachtigste verhalen die in Vaderliefde te vinden zijn.

De ‘nagelaten zoon’ ontdekt postuum tal van verborgen geschiedenissen en schitterende verzinsels, met daartussen onvermijdelijk de gruwelijke waarheid. Tezamen vormen de ‘gemiste levens’ van zijn ouders en voorouders ongetwijfeld een familieroman, maar bovenal leest Vaderliefde als de mythologie van een jeugd.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Fokke Obbema – De zin van het leven
(Atlas Contact)

‘De zin van het leven’ is een boek vol inspirerende antwoorden op vragen die we ons allemaal wel eens stellen, maar zelden expliciet beantwoorden. In september 2018 schreef Volkskrant-journalist en schrijver Fokke Obbema een aangrijpend artikel over de hartstilstand die hij het jaar daarvoor had gehad. Het stuk maakte veel los bij lezers en kreeg meer dan duizend reacties. De ervaring riep bij Obbema zelf grote levensvragen op, wat resulteerde in ‘de beste interviewserie van 2018’, aldus Matthijs van Nieuwkerk. Vanaf oktober 2018 publiceerde Obbema een veertigtal prikkelende gesprekken met zeer uiteenlopende gesprekspartners, waarbij de eerste vraag telkens luidde: ‘Wat is de zin van ons leven?’ Dit boek is een bundeling van deze gesprekken én het artikel waarmee alles begon.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Huib Modderkolk – Het is oorlog maar niemand die het ziet
(Podium)

Onderzoeksjournalist Huib Modderkolk deed jarenlang onderzoek naar de digitale wereld. Hij begon als leek, maar won steeds meer het vertrouwen van bronnen, die hem de schaduwkant van de moderne wereld toonden. Modderkolk beschrijft stapsgewijs hoe groot de afhankelijkheid van technologie is en welke risico’s daarmee gepaard gaan. Vijandige regimes dringen ongezien Nederlandse organisaties binnen en overheden en bedrijven slurpen data. Iedere ontdekking roept nieuwe vragen op. Wie leest mee met onze appjes? Hoe ver reiken de tentakels van de Nederlandse veiligheidsdiensten? En hoe kunnen we onszelf beschermen?

Aan de succesvolle eerste editie, die tienmaal herdrukt moest worden, voegde Modderkolk een actueel voorwoord en hoofdstuk toe. Daarin laat hij een nieuw onderdeel van de online strijd zien: het beïnvloeden van het maatschappelijk sentiment. Twee Spanjaarden foppen sociale media, maar verliezen de controle over hun uitvinding. Als het middel vervolgens in Russische handen valt, is de geest uit de fles.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Kwame Anthony Appiah – De leugens die ons binden
(Pluim)

Wie ben ik en waar hoor ik bij? We zijn man, vrouw, moslim, christen, zwart, wit – en daaraan ontlenen we onze eigenwaarde. Het zegt iets over onze dromen, verwachtingen en beperkingen, over onze familie, nationaliteit, cultuur en religie. Maar waarom gaan we op zoek naar bevestiging van een enkele identiteit, terwijl we bestaan uit meerdere? 

Cultuurfilosoof en bestsellerauteur Kwame Anthony Appiah schreef een opzienbarend boek over de identiteitspolitiek die onze huidige samenleving polariseert. We benadrukken maar al te graag de verschillen met anderen en de overeenkomsten met gelijkgestemden. Maar die generalisatie brengt ons niet verder, aldus wereldburger Appiah. Levendig en met veel persoonlijke anekdotes, historische, culturele en literaire voorbeelden ontleedt hij de verhalen die we onszelf vertellen – en hoe we op dat vlak verkeerd redeneren. Zo gaat religie lang niet alleen over geloof, gaan racistische gedachten terug op achterhaalde wetenschap en zijn we als mensen niet herleidbaar tot een paar benamingen, maar zijn we zoveel meer. 

Appiah presenteert met De leugens die ons binden een nieuwe manier van denken, waardoor onze blik op onszelf en op onze gemeenschappen radicaal zal veranderen.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Machiel Bosman – Rembrandt
(Athenaeum—Polak & Van Gennep)

Rembrandt van Rijn was een onaangenaam mens met weinig oog voor anderen. Hij had een gat in zijn hand en ging bedrieglijk failliet. En hij hield er een turbulent liefdesleven op na, onder anderen met Geertje Dircx, die hij hardvochtig liet opsluiten in het spinhuis te Gouda. Toch? 

Nee. Dat zijn ‘alternatieve feiten’. Het zijn constructies achteraf waarvoor het bewijs ontbreekt. Machiel Bosman loopt Rembrandts leven na in de latere, beeldbepalende jaren, met onder meer zijn faillissement. En hij doet aan factchecking: wat hebben de kenners geschreven en hoe verhoudt zich dat tot de bron? 

Dan blijkt bijvoorbeeld dat er over Geertje Dircx bijzonder weinig met zekerheid te zeggen valt, en dat Rembrandts faillissement heel anders in elkaar steekt dan tot nu toe werd verondersteld – waarmee ook zijn karakter in een ander licht komt te staan.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Nachoem Wijnberg – Afscheidswedstrijd
(Pluim)

Dit is een bundel gedichten over voetbal, verloren wedstrijden, wachten op in het veld mogen komen, een laatste wedstrijd krijgen als afscheidscadeautje, afscheid nemen van anderen, van het publiek, van op het veld staan, van het veld zelf, als er verder niemand meer is – en natuurlijk zijn het ook gedichten over verlies, onomkeerbaarheid, dood, afscheid in alle betekenissen. Zonder dat het een bundel is die verslag doet van een bepaalde wedstrijd of zelfs de lotgevallen van een bepaalde club of speler, neemt hij plaats in de rijke traditie van zo goed schrijven over sport dat het meteen ook gaat over leven (of dood, of tenminste afscheid), zoals in de boeken van Tim Krabbé, Kees ’t Hart en Bert Wagendorp.

De veelzijdigheid van het oeuvre van Nachoem M. Wijnberg blijft verbazen. Zijn laatste drie bundels bevatten wijdlopende gedichten om na te denken over economie en politiek, mooie en intense gedichten over herinnering en een bundel met gedichten over engelen en slachters die geven en opgeven, meenemen en afnemen. Afscheidswedstrijd bevat gedichten waarin de regelmatige klassieke vorm, in vier doorlopende strofen van vier regels, een grote pathetiek toelaat. Twee series gedichten uit de bundel worden voorgepubliceerd in Hard gras.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jane Gardam – Op de klippen
(Cossee)

Eén lange zomer in de jaren dertig. Het leven van de jonge Margaret Marsh verandert plotsklaps wanneer Lydia, een wereldwijs en wulps dienstmeisje, bij Margarets religieuze
familie intrekt. Na de geboorte van Margarets broertje worden ze elke woensdag het huis uit gestuurd om samen van de idyllische Engelse kust te genieten. Wanneer Margaret tijdens een van deze tripjes in een boom klimt en een verwaarloosd landhuis ziet liggen, is ze geïntrigeerd. Het landhuis en zijn ongewone bewoners trekken haar steeds meer aan en laten een hele andere realiteit zien: namelijk dat de wereld lang niet zo keurig is als ze altijd had gedacht. 

Het huwelijk van haar ouders blijft ook niet onberoerd door de komst van het dienstmeisje. Ondanks zijn krampachtige obsessie met zonde en deugdzaamheid is de vader niet tegen haar charmes bestand. De keurslijven gaan af en het leven van deze stijve Engelsen trilt op zijn grondvesten. Hoe blijf je jezelf, en hoe ver ga je wanneer je wordt meegesleurd in het verlangen naar een ander leven? 
    
Na een cruciaal theebezoek dendert iedereen op een onontkoombare tragedie af. Een prachtige roman over volwassen worden en onderhuidse verlangens. Met Op de klippenlezen we Gardam in volle glorie, compleet met tragikomische scènes, warmte, wijsheid en intrigerende perspectieven.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bianca Stigter – Atlas van een bezette stad
(Atlas Contact)

Atlas van een bezette stad van Bianca Stigter tovert de lezer het beeld van de oorlog zeldzaam levendig voor ogen. Overal in Amsterdam bevinden zich zichtbare en onzichtbare sporen van de oorlog. Waar zaten onderduikers? Waar was het hoofdkwartier van de NSB? Waar werden Het Parool en Vrij Nederland gestencild en waar werden de voedselbonnen uitgedeeld? In welke straat werd een aanslag gepleegd en welk huis werd als represaille in brand gestoken?

In dit prachtig geïllustreerde boek gidst Bianca Stigter de lezer door bezet Amsterdam. Ze vertelt wat er in de oorlog op straathoeken en achter voordeuren heeft plaatsgevonden, en laat zo de lezer met andere ogen naar de stad kijken. Atlas van een bezette stad is een indrukwekkend monument voor oorlogsslachtoffers en verzetsmensen, en een tijdmachine van papier. Met een voorwoord van Job Cohen.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Mark Galeotti – We moeten het even over Poetin hebben
(Prometheus)

Wie is de echte Vladimir Poetin? Wat wil hij? En wat zal hij in de toekomst gaan doen?

Ondanks de miljoenen woorden die er al over Poetins Rusland zijn geschreven, lukt het het Westen nog altijd niet om een van ’s werelds machtigste politici, wiens invloed de wereld omspant en wiens macht reikt tot in de zenuwen van ons dagelijks leven, echt te begrijpen.

In dit compacte boek ontrafelt Mark Galeotti de man achter de mythe. Hij beschrijft de misvattingen die er over Poetin bestaan en legt uit hoe we zijn beslissingen kunnen duiden en zijn volgende stappen beter kunnen inschatten. 

Van Poetins jonge jaren bij de KGB en zijn echte relatie met de Verenigde Staten tot aan zijn visie ten aanzien van Rusland (en de wereld), geeft Galeotti een ongeëvenaard inzicht in de man aan het stuur van de wereldpolitiek. Daarbij maakt hij gebruik van de nieuwste Russische bronnen, waarvan vele tot nu toe niet werden gepubliceerd.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ron Meerhof – Opstelten. Een leven in het openbaar bestuur
(De Bezige Bij)

Terwijl zijn leeftijdsgenoten goedbetaalde carrières ambieerden in het internationale bedrijfsleven of de advocatuur werd Ivo Opstelten op zijn achtentwintigste de jongste burgemeester van Nederland, in de Drentse gemeente Dalen. In de decennia daarna volgden burgemeesterschappen in Doorn en Delfzijl en, na een uitstapje naar het ministerie van Binnenlandse Zaken waar hij directeur-generaal Openbare Orde & Veiligheid was, in Utrecht en Rotterdam. Later werd Opstelten minister van Veiligheid & Justitie in de kabinetten Rutte I en Rutte II. 

Nu, bijna vijf jaar na zijn ongelukkige aftreden, deelt Opstelten zijn herinneringen. Als burgemeester kreeg hij te maken met de opkomst van populistische politiek: in Utrecht met Leefbaar Utrecht van Henk Westbroek, en in Rotterdam met het overweldigende succes van Leefbaar Rotterdam van Pim Fortuyn. Als prominent partijlid van de VVD maakte hij de machtsstrijd tussen Mark Rutte en Rita Verdonk van dichtbij mee. Als informateur stond hij mede aan de basis van het ‘gedoogkabinet’ Rutte I.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Roberto Saviano – Wrede kus
(De Bezige Bij)

Het zijn wrede kussen die de zwijgplicht bezegelen, allianties sluiten, vrijspraak verlenen en vonnissen vellen. De kindermaffia heeft de macht veroverd, ze regeert de drugsmarkt in het Napolitaanse Forcella, maar kan het niet alleen af. Om de heersende maffiafamilies te verdringen en de macht over de oude binnenstad te behouden moet Nicolas een verbond aangaan met een andere familie. Om niet van roofdier prooi te worden, is het van levensbelang dat de kinderen eensgezind blijven. En dat is allesbehalve eenvoudig. Tussen alle onderhandelingen, bedreigingen, raakoefeningen en afpersingen door, krijgen ze om te overleven steun van de oude families, maar er zijn ook maffialeden die hun de voet dwars willen zetten.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

E.L. James – De Mister
(Prometheus)

Londen, 2019. Het leven is Maxim Trevelyan goed afgegaan. Dankzij zijn looks, goede connecties en geld heeft hij nooit hoeven werken en slaapt hij zelden alleen. Maar zijn leven staat op zijn kop wanneer zijn familie wordt getroffen door een tragedie en hij de adellijke titel, het vermogen en de landgoederen van zijn familie erft – inclusief alle bijkomende verantwoordelijkheden. Maxim is hier niet op voorbereid en worstelt met zijn nieuwe rol. Uiteindelijk blijkt zijn grootste uitdaging de lustgevoelens die hij koestert voor een raadselachtige jonge vrouw die onlangs in Engeland is aangekomen en niet veel meer bezit dan een ingewikkeld en gevaarlijk verleden. Gesloten, beeldschoon en muzikaal getalenteerd; Maxims hunkering naar deze verleidelijke, mysterieuze vrouw groeit uit tot een passie die hij niet herkent en niet durft te benoemen. Wie is Alessia Demachi eigenlijk? Kan Maxim haar beschermen tegen het kwaad dat haar bedreigt? En wat als zij erachter komt dat hij geheimen voor haar verborgen houdt? Van hartje Londen via het wilde, landelijke Cornwall naar de gure, dreigende schoonheid van het oosten van Europa – De Mister is een achtbaan van gevaar en verlangen die je tot aan de allerlaatste pagina naar adem doet happen.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bert Wagendorp – Ferrara
(Pluim)

Vijf jaar na Ventoux zien we de vrienden Bart, Joost, David en André terug, vijftigers inmiddels. We bevinden ons in Ferrara, de fietsstad in het noorden van Italië, waar de renaissance nog altijd voelbaar is. Daar gaan de vier op zoek naar nieuw perspectief in hun leven. Maar ongecompliceerd wil het bestaan ook in Ferrara niet worden. Barts dochter Anna neemt een besluit waar hij niet blij van wordt (complicatie 1), een padellone in de Podelta is meer dan zomaar een oude vishut (complicatie 2) en onsterfelijkheid blijkt een illusie (complicatie 3).

Een roman over loyaliteit, het noodlot, humor als reddingsboei en de onverbrekelijke band tussen vader en dochter.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Włodzimierz Odojewski – Een zomer in Venetië
(Querido)

Marek kan bijna niet wachten om op vakantie te gaan naar Venetië. Hoewel hij pas negen is, weet hij alles over de stad. Maar de zomer van 1939 heeft andere verrassingen voor hem in petto. Vanwege de dreigende oorlog moet hij in Polen blijven en wordt hij naar zijn tante Weronika op het platteland gestuurd. In haar landhuis ontdekt hij op een dag een plas water in de kelder, die snel groter wordt. Een heilzame bron!

Zijn lievelingstante Barbara gaat meteen met dit idee aan de slag. Stoelen worden bruggen, de pingpongtafel wordt het San Marcoplein. En terwijl buiten uit de blauwe lucht de eerste bommen vallen, beleeft Marek onder de lampionnen in de verduisterde kelder een reis die het echte Venetië ver overtreft.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Derk Jan Eppink – Europees realisme
(Prometheus)

In de aanloop naar de Europese verkiezingen van 23 mei 2019 trekt een storm door Europa. Burgers zijn woedend. Van Frankrijk tot Nederland; van Italië tot Zweden. Wat drijft hen? Wat moet er gebeuren?

Derk Jan Eppink, lijsttrekker voor het Forum voor Democratie, schetst zowel oorzaken als oplossingen. Het hele EU-project onttrok zich jarenlang aan elke kritiek. Nu wordt het in twijfel getrokken. Van immigratie- tot klimaatbeleid. De monetaire unie dreigt een transferunie te worden.

Harde oppositie is nodig met nieuwe allianties. Forum voor Democratie wil daaraan meedoen en een brede Eurosceptische fractie vormen in het Europees Parlement. De machtsverhoudingen moeten omkeren, en de macht moet terug naar de natiestaten.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Elco Brinkman – Bouwen en bewaren
(Prometheus)

Elco Brinkman bracht decennialang door op en rond het Haagse Binnenhof, ‘in het midden, op de brug tussen bestuur en politiek, tussen mensen en hun maatschappij, tussen verdienen en verdelen’. Hij groeide op in het openbaar bestuur, maar drong aan op beperktere groei van de overheid, met meer eigen inbreng en verantwoordelijkheid van mensen zelf. Zijn verhalen over ‘genoeg van de staat’ konden niet overal en altijd op instemming rekenen. Hoewel hij tegen revoluties was, schuwde hij de weerbarstigheden bij veranderingen niet. Op allerlei plekken bij de overheid, in instellingen en bedrijven zat hij vaak op de voorste rij, waar niet zelden de eerste en hardste klappen vielen. Ook in zijn persoonlijk leven liep niet altijd alles op rolletjes.

In Bouwen en bewaren vertelt Brinkman in beeldrijke woorden, ironisch, doordacht en openhartig over zijn rijk gevarieerde leven achter de schermen van de (on)macht. Elco Brinkman (1948) werd reeds op 34-jarige leeftijd minister in het kabinet-Lubbers I, en daarna in Lubbers II. Van 1989 tot 1994 was hij fractievoorzitter van het CDA in de Tweede Kamer. In 2006 riep de Volkskrant hem uit tot bestuurder met de meeste invloed in ons land. In 2011 trad hij aan als CDA-fractievoorzitter in de Eerste Kamer. In 2019 stelde hij zich niet herkiesbaar.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Yrsa Sigurðardóttir – Vortex
(Cargo)

In Reykjavik wordt een tijdcapsule gevonden met daarin brieven van dertienjarige schoolkinderen die voorspellen hoe hun leven er in 2016 uit zal zien. Tussen de brieven bevindt zich ook een lijst met initialen van mensen die vermoord zullen worden. Hoewel de brief niet serieus wordt genomen, roept politieman Huldar de hulp in van kinderpsychologe Freyja bij de ondervraging van het kind dat deze boodschap schreef.

De gevonden brief wordt echter urgent wanneer verschillende lichaamsdelen opduiken in de stad, gevolgd door de moord op een man wiens initialen op de lijst voorkomen. Huldar en Freyja zullen de schrijver en de moordenaar moeten vinden, voordat die alle slachtoffers op de lijst heeft vermoord.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Helen Russell – De geluksatlas
(Podium)

Wat is geluk? In allerlei culturen denken mensen anders over dit heilzame gevoel: wat het is, hoe het eruitziet en hoe je het bereikt. In De geluksatlasneemt de Engelse journaliste Helen Russell de lezer mee op wereldreis. In maar liefst 33 landen speurde ze naar de nationale geheimen van geluk. Van het IJslandse Þetta reddast (het rotsvaste geloof dat alles altijd goed komt) en het Japanse wabi-sabi (het koesteren van imperfectie en ouder worden), tot saudade, het melancholische geluksgevoel van Brazilië, en natuurlijk gezellig! De achterliggende gedachte is er één om in te lijsten: wie vele manieren kent om gelukkig te worden, zal de weg naar geluk vanzelf vinden.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Manon Uphoff – Vallen is als vliegen
(Querido)

Wanneer haar zestien jaar oudere zus, uitgehongerd en uitgedroogd, van de trap valt en sterft, doet dat als een vonk de woede van de schrijfster ontbranden. De dood van Henne Vuur, ooit haar ‘schaduwmoeder’, dwingt haar een gruwelijk en angstwekkend verleden onder ogen te zien.

Als een aanklager en chroniqueur tekent ze dat verleden op in een boek vol verhalen: over vader Holbein, die ontwerper, tovenaar, wetenschapper, gesjeesd seminarist en god was van een persoonlijke, labyrintische wereld; over Libby en Toddiewoddie, haar andere zussen, met wie ze als heksen wraak kan nemen in hun eigen Walpurgisnacht en kan lachen tot de verlossing volgt; over hun leven vol verpletterende indrukken, lichamelijke onbegrensdheid, misbruik, geweld, schoonheid en pijn.

Vallen is als vliegen is een in de werkelijkheid gewortelde roman over het almaar groter wordende, pijnlijke verleden. Als geen ander weet Manon Uphoff de zoektocht naar liefde, naar een identiteit, hard en tegelijk poëtisch, met kracht en met humor neer te zetten.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Anna Burns – Melkboer
(Prometheus)

Met een verbijsterend, adembenemend tastbaar gevoel voor tijd en plaats verhaalt Melkboer over de roddels en geruchten, de stilte en opzettelijke doofheid in een naamloze stad. We volgen middelstezus, die druk bezig is haar misschien-vriendje voor haar moeder verborgen te houden, terwijl iedereen in het duister tast over haar ontmoeting met de melkboer – een gebeurtenis waar zij zelf ook geen grip op weet te krijgen. 

Maar dan komt haar schoonbroer erachter, en spoort hij haar zus aan om haar moeder op middelstezus af te sturen. Plots wordt zij ‘interessant’ _ het laatste wat ze wilde. Want interessant worden betekent opgemerkt worden en opgemerkt worden is gevaarlijk. Melkboer is een zinderend eerlijke roman, even accuraat en onsentimenteel als verwoestend en wreed. Een verhaal dat overal en nergens zou kunnen plaatsvinden _ een roman van onze tijd. 

[⅓ deel gecorrigeerd]

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Stephen P. Williams – Blok voor blok
(Atlas Contact)

In Blok voor blok neemt Stephen P. Williams de lezer mee in de wereld van blockchain, een fascinerende ontdekkingsreis naar de nabije toekomst. We horen veel over blockchain, maar slechts weinig mensen kunnen helder uitleggen wat het is en wat het kan. Technologiejournalist Williams lukt dat wél. In zekere zin is blockchain vergelijkbaar met het besturingssysteem van je computer. Het is een onderliggende technologie waarop applicaties kunnen draaien. Revolutionair aan blockchain is echter dat het een netwerk zonder centrale autoriteit is. Het is transparant, democratisch en niet te hacken.

Aan de hand van aansprekende voorbeelden maakt Stephen P. Williams voor iedereen begrijpelijk waarom blockchain weleens de belangrijkste uitvinding van onze tijd zou kunnen zijn, met grote impact op de economie, politiek, wetenschap, kunst en talloze andere aspecten van ons leven.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Nico Dijkshoorn – Ooit gelukkig
(Pluim)

Nico Dijkshoorn noemde zijn bejaarde vader met alzheimer op tv een klootzak. Hij is al twee jaar niet bij hem op bezoek geweest. Dan moet ook moeder Nel na een beroerte naar een verpleeghuis. Wel in Aalsmeer, waar Gerard Joling woont, dus dat scheelt. Kort daarop sterven allebei zijn ouders. En blijft hij achter: het gezin waar hij altijd over klaagde is niet meer. Plotseling overkomt Nico iets waardoor alles verandert en groeit het besef dat hij misschien wel meer op zijn vader lijkt dan hij zou willen. Dijkshoorn op zijn kwetsbaarst.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

J. Koornstra, B. Roorda, M. Vols, J.G. Brouwer – 
Bestrijding van Outlaw Motorcycle Gangs
(Politie & Wetenschap, Den Haag; Rijksuniversiteit Groningen)

Outlaw Motorcycle Gangs (OMGs) zijn broeinesten van individuele misdaad en georganiseerde criminaliteit, aldus de Minister van Justitie en Veiligheid. Om aan deze clubs een stevig halt toe te roepen, initieert hij in 2012 een integrale bestrijdingsmethode: met alle denkbare middelen bemoeilijkt dan wel dwarsboomt de overheid het functioneren van OMGs. Sommige van de omstreden motorclubs zijn inmiddels verboden. Wat de consequenties van een verbod zijn, is echter onduidelijk. Mogen leden bijvoorbeeld niet meer samenkomen en is het hen niet langer toegestaan om hun clubkleding in het openbaar te dragen? De Nederlandse wet is – anders dan bijvoorbeeld de Duitse en Franse wet – op dit punt allesbehalve helder. Tot onder meer deze conclusie komen onderzoekers van het Centrum voor Openbare Orde & Veiligheid van de Rijksuniversiteit Groningen.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Frits Bolkestein – Bij het scheiden van de markt
(Prometheus)

Frits Bolkestein drukte als politiek leider van de VVD en als Europees commissaris zijn stempel op de binnen- en buitenlandse politiek en werd een van de invloedrijkste Nederlandse politici van de afgelopen decennia. Hij werd op zijn minst even bekend als schrijver, essayist en spreker. Bolkestein studeerde wiskunde, filosofie, Grieks, economie en rechten. Hij werkte 16 jaar voor Shell in Afrika, Midden-Amerika, Azië en Europa. Zijn politieke carrière begon in 1978, eerst als kamerlid voor de VVD, daarna als staatssecretaris voor de buitenlandse handel en minister van Defensie. Hij was fractievoorzitter voor de VVD van 1990 tot 1998 en lid van de Europese Commissie van 1999 tot 2004. Hij publiceerde eerder Overmoed en onverstand, De intellectuele verleiding en Cassandra tegen wil en dank. Bolkestein vormt nu een ‘eenpersoons-denktank’ op het gebied van politiek en economie in Amsterdam. Bij het scheiden van de markt is een verzamelbundel van de beschouwingen die Bolkestein schreef tussen 2008 en 2018. Zuiver en scherp formuleert Bolkestein zijn kijk op de politieke en maatschappelijke wereld van vandaag.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jeroen Linssen – Hebzucht
(Vantilt)

In het afgelopen decennium stond de hebzucht in het middelpunt van de belangstelling. Alom werd zij beschouwd als de oorzaak van de financiële ineenstorting en de economische crisis die daarop volgde. Toch moest ze tegelijk haar nut bewijzen en de kwakkelende economie uit het slop trekken.

Hebzucht was de oorzaak van de ziekte, maar ook het medicijn. Deze curieuze ambiguïteit heeft ontegenzeglijk historische wortels. In de afgelopen duizend jaar is de kritiek op het kwaad van de hebzucht nooit verstomd, maar geleidelijk kwam er wel meer oog voor de nuttige werking ervan. Hebzucht ontsluit de ontwikkeling van het filosofisch denken over inhaligheid in het voorbije millennium: van de worsteling bij Thomas van Aquino, Poggio Bracciolini en Thomas More, via de ontdekking van de weldaden bij Bernard Mandeville en Adam Smith, tot aan de hedendaagse normalisering en problematisering van de hebzucht. Met dit boek biedt Jeroen Linssen inzicht in de achtergronden van de huidige tweeslachtige benadering van hebzucht.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Elvis Peeters – De ommelanden
(Podium)

Een jonge fotografe is voor haar nieuwe project neergestreken in het snikhete, vergeten achterland van Europa, waar ze de dood portretteert. Wat ze zich niet realiseert, is dat de ommelanders haar bewegingen en gedragingen nauwlettend volgen.

Tot ze met autopech strandt op een verlaten grindweg. Vanaf dat moment tonen de bewoners en het dorre achterland hun ware gezicht. Honderden kilometers verderop, in de bruisende stad met tuinbouwtorens, maken dierbaren zich zorgen over de terugkeer van de fotografe. De almaar aanhoudende droogte drijft hen tot het uiterste. 

De ommelanden is een roman over het contrast tussen stad en achterland, over verbittering en veerkracht. En bovenal over de vraag wie we tot onze groep rekenen als levensbronnen schaars worden.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Andrew Pettegree en Arthur der Weduwen – 
De boekhandel van de wereld
(Atlas Contact)

In De boekhandel van de wereld vertellen Andrew Pettegree en Arthur der Weduwen het verhaal van de opkomst en het grote succes van het bloeiende zeventiende-eeuwse Nederlandse boekenbedrijf. In de zeventiende eeuw was Nederland het centrum van de boekenwereld. In het verhaal over de Gouden Eeuw wordt dit zelden verteld. Het was de tijd van de voc, van Rembrandt en Vermeer, en alle aandacht is altijd uitgegaan naar de Hollandse schilderkunst. Maar per hoofd van de bevolking bezaten de inwoners van de Nederlandse republiek meer boeken dan in enig ander land in Europa. De mensen hier waren ongewoon goed geïnformeerd en politiek betrokken.

Godsdiensttwisten, welvaart en politiek werden beïnvloed door wat er gelezen werd. Terwijl uitgevers elders in Europa failliet gingen, vernieuwden de Nederlandse uitgevers hun industrie: ze organiseerden boekveilingen en deden veel aan marketing en publiciteit. De aard van dat godvruchtige, welvarende, twistzieke en genereuze volk werd in belangrijke mate bepaald door wat het las.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .